بررسی اثرات ژئوپلیتیک انرژی برسیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر انرژی هسته ای

پایان نامه
چکیده

در عصر حاضر انرژی کالایی راهبردی محسوب می شود که تامین و حفظ امنیت آن یکی از اولویت ها در عرصه امنیت داخلی و بین المللی و همچنین اقتصاد جهانی می باشد. انرژی از سویی کارکردی سیاسی و بهتبع آن جنبه کسب، حفظ و تداوم قدرت و امنیت دارد و از سوی دیگر یکی از مولفه های تاثیرگذار و مهم در روابط کشور ها به حساب می آید. با توجه به رویدادهای اخیر سیاسی و اقتصادی در جهان، ژئوپلیتیک انرژی نقشی راهبردی تر از همیشه در صحنه معادلات جهانی ایفا می نماید و اهمیت آن برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان غیرقابل انکار است. ایران با برخورداری از ذخایر عظیم نفت و گاز در جهان و باداشتن تجربه طولانی در حوزه انرژی و موقعیت جغرافیایی مناسب، در خلیج فارس و دریای خزر و همسایگی با آسیای مرکزی، از امکان ایجاد پیوند میان منابع انرژی خود از جنوب، شرق و شمال شرقی به وسیله خطوط لوله به مصرف کنندگان آسیایی، برخوردارست. ایران 157 میلیارد بشکه ذخایر اثبات شده نفت جهان را در اختیار خود دارد که پس از عربستان سعودی بیشترین ذخایر نفت را به خود اختصاص داده است، همچنین 18 درصد از ذخایر گاز جهان نیز در اختیار ایران است که مقام دوم در جهان را به خود اختصاص داده است. موقعیت ایران به ویژه در بخش گاز اهمیت بیشتری دارد، زیرا از یک سو گاز در استراتژی امنیت انرژی مصرف کنندگان آسیایی جایگاهی ویژه یافته است و از دیگر سو ایران از دومین منابع گاز جهان و موقعیت جغرافیایی برتر در منطقه غرب آسیا برخوردار می باشد. یکی از راه هایی که ایران می تواند ضریب امنیت ملی خود را افزایش دهد، توجه به سیاست خارجی مبتنی بر امنیت انرژی است. با توجه به ماهیت پژوهش روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و تحلیل برمبنای اطلاعات گردآوری شده از مطالعات کتابخانه ای و عملیات میدانی و پرسشنامه صورت گرفته که پس از جمع آوری اطلاعات و داده ها و نتایج حاصل از پرسشنامه ها و مصاحبه ها با استفاده از مدل swot و با به کارگیری نرم افزار spss نتایج تجزیه و تحلیل حاکی از آن است که وابستگی معناداری بین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و مقوله انرژی و اینکه انرژی نقش تعیین کننده ای در مناسبات سیاسی به خود اختصاص داده، وجود دارد.

منابع مشابه

نقش ژئوپلیتیک انرژی در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

        در فضای ژئواکونومیک فعلی جهان که انرژی، محور سیاست و استراتژی کشورهای بزرگ و صنعتی است، اصلی ترین فشار برای تصاحب آسان منابع آن روی کشورهای اطراف حوزه خلیج فارس و سپس خزر می باشد. نکته حائز اهمیت و مثبت اینکه، ایران به دلیل قرارگرفتن میان این دو حوزه و داشتن رتبه دوم ذخایر نفت و گاز جهان به عنوان بازیگر تأثیرگذار نقش با اهمیتی دراستراتژی جهانی ژئوپلیتیک انرژی پیدا کرده است. اما در چهار ...

متن کامل

نقش ژئوپلیتیک انرژی در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

در فضای ژئواکونومیک فعلی جهان که انرژی، محور سیاست و استراتژی کشورهای بزرگ و صنعتی است، اصلی ترین فشار برای تصاحب آسان منابع آن روی کشورهای اطراف حوزه خلیج فارس و سپس خزر می باشد. نکته حائز اهمیت و مثبت اینکه، ایران به دلیل قرارگرفتن میان این دو حوزه و داشتن رتبه دوم ذخایر نفت و گاز جهان به عنوان بازیگر تأثیرگذار نقش با اهمیتی دراستراتژی جهانی ژئوپلیتیک انرژی پیدا کرده است. اما در چهار دهه اخیر...

متن کامل

ژئوپلیتیک انتقال انرژی در حوزه دریای خزر و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

با تحول گفتمان ژئواستراتژیک به گفتمان ژئواکونومیک در دهه‌های اخیر و ایفای نقش برتر اقتصاد در عرصه جهانی، ژئوپلیتیک انرژی،خطوط انتقال انرژیو امنیت آن از جایگاه بالایی در مناسبات بین‌المللی برخوردار گردیده‌است. این مقاله تلاش می‌کند تا به این سؤال که «موقعیت ژئواکونومیک دریای خزر و خطوط لوله انتقال انرژی آن چه تأثیراتی بر منافع و امنیت جمهوری اسلامی ایران دارد؟» پاس...

متن کامل

ژئوپلیتیک انرژی ایران و امنیّت انرژی غرب

ایران به‎دلیل دارا بودن دومین منابع عظیم انرژی (نفت و گاز) و همچنین موقعیّت ژئوپلیتیک مناسب؛ یعنی واقع شدن درمیان دو کانون مهم انرژی دنیا (خلیج فارس و دریای خزر) در جایگاه ویژه‎ای از نظر تأمین انرژی و امنیّت آن قرار گرفته است. انرژی و امنیّت آن با توجّه به اهمّیّتی که برای مصرف‎کنندگان دارد، می‎تواند به یکی از محمل‎های پیوند ایران با قدرت‎های مؤثّر در نظام جهانی تبدیل شود. برقراری پیوندهای انرژی با کش...

متن کامل

ژئوپلیتیک انرژی در منطقه دریای مازندران (2008-1991) و اهمیت جمهوری اسلامی ایران

خلا ناشی از فروپاشی شوروی، وجود منابع سرشار انرژی و مسائل مربوط به آن، سبب جلب توجه کشورهای فرامنطقه‌ای و سرازیر شدن شرکت‌های عمده سرمایه‌گذری به این منطقه شد. بسیاری از تحولات این منطقه متأثر از عامل انرژی و مسائل مربوط به خطوط لوله نفت و گاز و سیاست‌های مربوط به انتقال آن است. پویایی منطقه دریای مازندران بر بنیان‌های ژئواکونومیک و ژئوپلیتیک استوار شده و کشمکش‌های رقابت‌آمیز قدرت‌های بزرگ در ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023